วันอาทิตย์ที่ 20 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2554

กรดคาร์บอกซิลิก

1. กรดคาร์บอกซิลิกเป็นสารอินทรีย์ที่มีหมู่คาร์บอกซิล(-COOH) มีสูตรทั่วไปคือ R-COOH
2. การเรียกชื่อกรดคาร์บอกซิลิก
 
2.1 เรียกตามระบบ IUPAC ลงท้ายด้วย -oic  acid เช่น HCOOH เรียกว่า methanoic acid และ CH3CH2CH2CH2COOH เรียกว่า pentanoic acid
 
2.2 กรดคาร์บอกซิลิกส่วนมากเรียกตามชื่อสามัญ เช่น กรดมด(formic acid;HCOOHและ กรดอะซิติก(acetic acid;CH3COOH)
3. สภาพกรดของกรดคาร์บอกซิลิก 
  3.1 ผลของเรโซแนนซ์ (resonance effect) กรดคาร์บอกซิลิกมีสภาพกรดสูงกว่าอัลกอฮอล์ เนื่องจากกรดคาร์บอกซิลิก สลายตัวให้ H+ และคาร์บอกซิเลตแอนไอออน (RCOO-) ที่เสถียรเนื่องจากเกิดเรโซแนนซ์ ระหว่างออกซิเจนอะตอม
   RCOOH RCOO-  +  H+

  3.2 ผลเหนี่ยวนำ(inductive effect) จะมีผลเมื่อกลุ่มอะตอมที่เหนี่ยวนำดึง อิเลคตรอนอยู่ใกล้หมู่คาร์บอกซิล ทำให้กรดคาร์บอกซิลิกมีสภาพกรดสูงขึ้น เช่น กรดไตรคลอโรอะซิติก (CCl3COOH) มีสภาพกรดสูงกว่ากรดอะซิติก เนื่องจาก inductive effect ของคลอรีนอะตอม
4. ปฏิกิริยาของกรดคาร์บอกซิลิก
 
4.1 ปฏิกิริยาการเกิดเกลือของกรดคาร์บอกซิลิก เมื่อกรดคาร์บอกซิลิกทำปฏิกิริยากับเบส เช่นNaOH และ Na2CO3  จะให้เกลือของกรดคาร์บอกซิลิก
   
RCOOH + NaOH   RCOO-Na+ + H2O
   
RCOOH + Na2CO3   RCOO-Na+ + H2O + CO2
  HCOOH + Na2CO3   HCOO-Na+ + H2O + CO2
 
4.2 ปฏิกิริยารีดักชันของกรดคาร์บอกซิลิกด้วย LiAlH4 แล้วทำปฏิกิริยาต่อกับน้ำ ให้อัลกอฮอล์ปฐมภูมิ เช่น
    
RCOOH + LiAlH4  RCH2OH
  CH3COOH + LiAlH4  CH3CH2OH
 
4.3 ปฏิกิริยาของกรดคาร์บอกซิลิกกับไทโอนิลคลอไรด์(SOCl2)ให้แอซิดคลอไรด์ เช่น
    
RCOOH + SOCl2   RCOCl + SO2 + HCl
  CH3CH2COOH + SOCl2   CH3CH2COCl + SO2 + HCl
 
4.4 ปฏิกิริยาของกรดคาร์บอกซิลิกกับอัลกอฮอล์โดยมีกรดเป็นตัวเร่งปฏิกิริยาให้เอสเทอร์(Fisher Esterification) เช่น
 
 RCOOH + ROH   RCOOR + H2O
 
 CH3CH2COOH + CH3OH   CH3CH2COOCH3 + H2O
 
4.5 ปฏิกิริยาของกรดคาร์บอกซิลิกกับเอมีนโดยให้ความร้อนให้เอไมด์  เช่น
 
 RCOOH + RNH2  RCONHR + H2O
 
 CH3CH2COOH + CH3NH2   CH3CH2CONHCH3 + H2O
5. อนุพันธ์ของกรดคาร์บอกซิลิก (carboxylic acid derivatives) เป็นสารที่ทำปฏิกิริยากับน้ำแล้วจะให้กรดคาร์บอกซิลิก  อนุพันธ์ของกรดคาร์บอกซิลิกได้แก่ แอซิดเฮไลด์(RCOCl) เช่น CH3CH2COCl (propanoyl chloride) แอซิดแอนไฮไดรด์ (RCO-O-COR)  เช่น CH3CH2CO-O-COCH2CH3 (propanoic anhydride)
เอสเทอร์(RCOOR) เช่น  CH3CH2COOCH3  (methyl propanoate) และเอไมด์ (RCONHR)  เช่น CH3CH2CONHCH3   (N - methyl propanamide)




6. ปฏิกิริยาของแอซิดเฮไลด์
 
6.1 ปฏิกิริยาของแอซิดคลอไรด์กับเกลือของกรดคาร์บอกซิลิกให้แอซิดแอนไฮไดรด์ เช่น
 
 RCOCl + RCOO-Na+  RCO-O-COR + NaCl
 
 CH3COCl + CH3CH2COO-Na+  CH3CO-O-COCH2CH3 + NaCl
 
6.2 ปฏิกิริยาของแอซิดคลอไรด์กับน้ำใหกรดคาร์บอกซิลิก เช่น
 
 RCOCl + H2  RCOOH + HCl
 
 CH3COCl + H2  CH3COOH + HCl
 
6.3 ปฏิกิริยาของแอซิดคลอไรด์กับอัลกอฮอล์ให้เอสเทอร์ เช่น
 
 RCOCl + ROH   RCOOR + HCl
 
 CH3COCl + CH3CH2OH   CH3COOCH2CH3 + HCl
 
6.4 ปฏิกิริยาของแอซิดคลอไรด์กับเอมีนให้เอไมด์  เช่น
 
 RCOCl + RNH2 RCONHR + HCl
 
 CH3COCl + CH3CH2NH2   CH3CONHCH2CH3 + HCl
 
6.5 ปฏิกิริยารีดักชันด้วยLiAlH4แล้วทำปฏิกิริยาต่อกับน้ำ ให้อัลกอฮอล์ปฐมภูมิ เช่น
 
 RCOCl + LiAlH4  RCH2OH
 
 CH3COCl + LiAlH4  CH3CH2OH + HCl
7. ปฏิกิริยาของแอซิดแอนไฮไดรด์
 
7.1 ปฏิกิริยาของแอซิดแอนไฮไดรด์กับน้ำให้กรดคาร์บอกซิลิก 2 โมล เช่น
 
 RCO-O-COR + H2O 2 RCOOH   CH3CO-O-COCH3 + H2O CH3COOH + CH3COOH
 
7.2 ปฏิกิริยาของแอซิดคลอไรด์กับอัลกอฮอล์ทำให้เป็นกรดให้เอสเทอร์และกรดคาร์บอกซิลิก เช่น
 
 RCO-O-COR + ROH  RCOOR + RCOOH
 
 CH3CO-O-COCH3 + CH3CH2OH  CH3COOCH2CH3 + CH3COOH
 
7.3 ปฏิกิริยาของแอซิดคลอไรด์กับเอมีนเมื่อทำให้เป็นกรดจะให้เอไมด์และกรดคาร์บอกซิลิก  เช่น
 
 RCO-O-COR + RNH2   RCONHR + RCOOH
  CH3CO-O-COCH3 + CH3CH2NH2  CH3CONHCH2CH3 + CH3COOH

 
7.4 ปฏิกิริยารีดักชันด้วยLiAlH4แล้วทำปฏิกิริยาต่อกับน้ำ ให้อัลกอฮอล์ปฐมภูมิ 2 โมล เช่น
 
 RCO-O-COR + LiAlH4  RCH2OH + RCH2OH
  
 CH3CO-O-COCH3 + LiAlH4  CH3CH2OH + CH3CH2OH
8. ปฏิกิริยาของเอสเทอร์
 
8.1 ปฏิกิริยาของเอสเทอร์กับน้ำในสภาวะกรด ให้กรดคาร์บอกซิลิกและอัลกอฮอล์ เช่น
 
 RCOOR/ + H2O/H+ RCOOH + R/OH 
   
CH3CH2COOCH3 + H2O/H+    CH3CH2COOH + CH3OH
 
8.2 ปฏิกิริยาของเอสเทอร์กับน้ำในสภาวะเบส(Saponification)ให้เกลือของกรดคาร์บอกซิลิกและอัลกอฮอล์ เช่น
 
 RCOOR/ + H2O/NaOH  RCOO-Na+ + R/OH
   
CH3CH2COOCH3 + H2O/NaOH    CH3CH2COO-Na+ + CH3OH
 
8.3 ปฏิกิริยารีดักชันด้วยLiAlH4 แล้วทำปฏิกิริยาต่อกับน้ำให้อัลกอฮอล์ 2 โมล คือส่วนที่มาจากกรดคาร์บอกซิลิก และส่วนที่มาจากอัลกอฮอล์ เช่น
 
 RCOOR/ + LiAlH4  RCH2OH + R/OH
  CH3COOCH2CH3 + LiAlH4  CH3CH2OH + CH3CH2OH




9. ปฏิกิริยาของเอไมด์
 
9.1 ปฏิกิริยาของเอไมด์กับน้ำในสภาวะกรดให้กรดคาร์บอกซิลิกและเกลือของเอมีนหรือเกลือแอมโมเนียม เช่น
 
 RCONH2 + H2O/H+ RCOOH + NH3+ 
 
 CH3CH2CONHCH3 + H2O/H+   CH3CH2COOH + CH3NH2+ 
 
9.2 ปฏิกิริยาของเอไมด์ปฐมภูมิกับน้ำในสภาวะเบสให้เกลือของกรดคาร์บอกซิลิกและแอมโมเนีย เช่น
 
 RCONH2 + H2O/NaOH RCOO-Na+ + NH3
 
 CH3CH2CONH2 + H2O/NaOH   CH3CH2COO-Na+  + NH3    ปฏิกิริยาของเอไมด์ทุติยภูมิหรือตติยภูมิิกับน้ำในสภาวะเบสให้เกลือของกรดคาร์บอกซิลิกและเอมีน เช่น
 
 CH3CH2CONHCH2CH3 + H2O/NaOH   CH3CH2COO-Na+  + CH3CH2NH2 
 
 CH3CH2CONH(CH3)2 + H2O/NaOH   CH3CH2COO-Na+  + (CH3)2NH2 
 
9.3 ปฏิกิริยารีดักชันด้วยLiAlH4 แล้วทำปฏิกิริยาต่อกับน้ำให้เอมีน เช่น
 
 RCONH2 + LiAlH4 RCH2NH2    CH3CH2CH2CH2CONH2 + LiAlH4 CH3CH2CH2CH2CH2NH2   
 
 CH3CH2CONHCH2CH3 + LiAlH4 CH3CH2CH2NHCH2CH3  
 
 CH3CH2CONH(CH3)2 + LiAlH4 CH3CH2CH2NH(CH3)2

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น